Wskaźnik fundamentalny Cena przez Zysk netto (C/Z, P/E)

Drodzy Czytelnicy przedstawiam Wam nową serię na blogu, w której omówię wszystkie wskaźniki analizy fundamentalnej, które widzicie na zrzutach ekranu ze Squabera. Mam tu na myśli wszystkie podstawowe wskaźniki potrzebne do dobrego zbadania danej spółki. Zacznę od klasycznego dla wielu najważniejszego współczynnika Cena/Zysk (C/Z). Warto samemu umieć liczyć nie tylko po to by sprawdzić, czy wasze źródło dobrze podaje daną wartość, ale także by lepiej rozumieć co przedstawia dany współczynnik. Do dziś mnóstwo stron internetowych podaje źle wskaźniki. Dane do obliczeń zawsze powinniśmy brać z zaufanych źródeł, a najlepiej z oficjalnego raportu giełdowego podawanego na stronie spółki lub w komunikatach prasowych giełdy.

Definicja

Bo do tanga trzeba (przynajmniej) dwojga

Zapytaj inwestora, co wydarzy się na giełdzie w następnej dekadzie, a opowie ci o swoich oczekiwaniach co do tempa wzrostu gospodarczego i zysków, a następnie przełoży je na rynkową prognozę. Ten sposób myślenia uwzględnia tylko połowę równania, które wyjaśnia stopę zwrotu z inwestycji giełdowych, pomija się w nim bowiem bardzo istotną zmienną, czyli relację ceny akcji (C) do przypadającego na nią zysku (Z). Współczynnik C/Z mówi nam, ile inwestorzy płacą za dolara zysku. Jeśli na akcję kosztującą 15 $ przypada 1 $ ubiegłorocznego zysku spółki, to współczynnik C/Z będzie równy 15 (dziś bierze się po prostu sumę zysków z czterech ostatnich kwartałów – mój dopisek).

Cytat z: Vitaliy N. Katsenelson, Jak zarabiać na rynku, który zmierza donikąd. Aktywne inwestowanie w wartość, Wyd. Linia, Warszawa rok 2013.

Za pomocą tego współczynnika możemy opisać nie tylko daną Spółkę, ale także całe indeksy!

Wzór P/E

Większość podaje jeden wzór P/E (z ang. Price Earnings Ratio), ale ja podam łatwiejszy dzięki, któremu szybciej uzyskacie wynik, ponieważ nie każdy podaje zysk z jednej akcji w raporcie.

Często spotykanym skrótem jest EPS oznaczający zysk netto na jedną akcję.

Cena akcji

Inaczej kurs akcji, czyli po prostu kwota w jakiej dokonano ostatniej transakcji kupna/sprzedaży. By ktoś kupił, ktoś musi sprzedać. Czyli mamy klasyczne działanie mechanizmu popytu i podaży.

Kurs akcji to jej cena wyrażona najczęściej w jednostkach pieniężnych. Na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych (GPW). Kurs akcji określa się w złotych, choć regulamin giełdy dopuszcza również wyznaczanie kursu akcji w EUR lub USD.

Jak cena każdego innego dobra, produktu czy usługi, tak i cena (kurs) akcji odzwierciedla zależności zachodzące pomiędzy popytem i podażą. Jeżeli więc ilość (wartość) ofert sprzedaży przeważa nad liczbą ofert kupna, kurs obniża się. Gdy propozycje kupna przewyższają ilość oferowanych walorów to kurs rośnie.

Obrót akcjami służy, dąży do ustalenia rzeczywistej wartości danej spółki akcyjnej, określonego dobra czy usługi. ^[1]

Cena akcji odzwierciedla wszystkie informacje, jakie z punktu widzenia inwestora są istotne i jakie powinny stanowić podstawę do podejmowania optymalnych decyzji inwestycyjnych. Zakłada się, że efektywność informacyjna wpływa na kształtowanie się kursu akcji na rynkach kapitałowych. Należy wspomnieć jednak, że założenie to nie uwzględnia niektórych anomalii, jak efekt weekendu, efekt małych spółek, cena/zysk oraz szeregu czynników psychologicznych wynikających z ekonomii behawioralnej.^[2]

https://mfiles.pl/pl/index.php/Kurs_akcji

Zysk netto

Zysk netto spółki giełdowej to różnica między przychodami, a kosztami poniesionymi w danym okresie. Wiele czynników może wpłynąć na zysk netto spółki giełdowej, oto kilka z nich:

1. Przychody – wzrost sprzedaży lub wyższe ceny produktów lub usług mogą zwiększyć przychody spółki i wpłynąć na zysk netto.
2. Koszty – zmniejszenie kosztów produkcji, sprzedaży lub ogólnych kosztów operacyjnych może przyczynić się do zwiększenia zysku netto.
3. Konkurencja – wysoka konkurencja na rynku może wpłynąć na cenę produktów lub usług, co z kolei może wpłynąć na zysk netto.
4. Sytuacja na rynku – niestabilność rynkowa, zmiany w warunkach makroekonomicznych lub politycznych mogą wpłynąć na zysk netto.
5. Inwestycje – inwestycje w rozwój i modernizację spółki mogą przyczynić się do wzrostu zysku netto w dłuższej perspektywie, ale w krótkiej perspektywie mogą zwiększyć koszty.
6. Polityka podatkowa – zmiany w polityce podatkowej, wysokość podatków, ulgi podatkowe lub koszty związane z egzekwowaniem przepisów podatkowych mogą wpłynąć na zysk netto.
7. Zarządzanie spółką – skuteczne zarządzanie finansami, efektywna kontrola kosztów i inwestycji oraz umiejętność przewidywania zmian rynkowych mogą przyczynić się do wzrostu zysku netto.

Oczywiście, to tylko kilka czynników, które mogą wpłynąć na zysk netto spółki giełdowej (temat rzeka). W rzeczywistości istnieje wiele innych rzeczy, które mogą wpłynąć na wynik finansowy spółki, a ich wpływ może się zmieniać w czasie.

Przykładowe liczenie

Szybkie przypomnienie z Allegro jak liczyłem po raporcie rocznym z 2020 roku. Wtedy cena wynosiła pod koniec sesji równe 64 zł, co ułatwiało obliczenia.
Link do raportu: https://about.allegro.eu/static-files/e1cb0fc4-380b-44cb-8157-7a54908d2c05

Na stronie 126 mamy podany zyska na akcję równy 43 groszom!
Przy cenie 64 zł otrzymamy wysokie P/E

C/Z = 64 zł / 0,43 zł = 148,84

Nawet wtedy C/Z Allegro było wyższe od wartości w momencie debiutu wynoszącej 104!

Teraz druga wersja liczbę wszystkich akcji mamy na stronie 42 pliku pdf.
Wynosi ona 1 023 255 814 (potem została zwiększona!)
Już możemy policzyć kapitalizację:

Kapitalizacja Spółki = 64 zł * 1 023 255 814 = 65 488 372 096 zł (zaokrąglam do 65 488 mln zł)
Zysk Netto bierzemy z 10 strony pliku pdf pozycja Zysk (strata) Netto i wynosi ona 418,6 mln zł

Liczę C/Z (wartości w mln zł)
C/Z = 65 488 / 418,6 = 156,45

Jak widzicie poprzez przybliżenie wartości zysku na akcję do 43 groszy pierwszy wzór dał mniej dokładny wynik! Różnica jest znaczna tym bardziej jak podstawiamy wynik do kolejnych działań.
148,84 ≠ 156,45

Interpretacja C/Z

Wskaźnik Cena przez Zysk (P/E) to jedna z najpopularniejszych miar wyceny spółek notowanych na giełdzie. Według mnie i Google to najpopularniejszy obecnie stosowany wskaźnik fundamentalny na świecie. Zobaczycie go wszędzie poczynając od małej ramki na Google z podstawowymi parametrami spółki, a kończąc na profesjonalnych stronach dla inwestorów. Interpretacja P/E polega na ocenie, czy cena akcji jest adekwatna do osiąganych przez spółkę zysków. Wskaźnik ten jest szczególnie przydatny w porównywaniu różnych spółek ze sobą, ponieważ pozwala na określenie, czy dana spółka jest bardziej lub mniej wyceniana w porównaniu do innych spółek z tej samej branży lub rynku.

Na wysokość wskaźnika fundamentalnego C/Z wpływają głównie:

• prognoza dynamiki zysku na akcję,
• bezpieczeństwo i stabilność zysków,
• dźwignia operacyjna i finansowa,
• stopy procentowe,
• premia za ryzyko całego rynku,
• relacje inwestorskie.

Niskie i Wysokie P/E

Jak pokazałem w definicji P/E widać zmiany średniej wartości współczynnika od cyklu na giełdzie. Niskie i wysokie P/E należy dostosować do sytuacji rynkowej. Zatem wrzucanie poniższej tabelki nie ma sensu!

Przykład “gwiazdy korona wirusowej hossy”. Spółka z czołówki wzrostów na GPW w 2020 i najsilniejszych spadków już w kolejnym roku:

Za skrajnie wysokie P/E ja uważam dopiero wartości przynajmniej 3 krotnie wyższe od średniej dla danego segmentu spółek. Wtedy możemy się spodziewać, że rynek będzie starał się sprowadzić niżej kurs w dłuższym terminie. W końcu ciężko podwajać wyniki z kwartału na kwartał by cena akcji odzwierciedlała bardzo wysokie zyski. No chyba, że prezesem jest Elon Musk, który dzielnie niesie amerykańską flagę. Chociaż i tam od początku 2021 P/E systematycznie maleje, ale dalej wynosi ponad 300! Widać potęgę silnych funduszy z Wall Street, które nie pozwalają kursowi za mocno spaść.

W skrócie:
Wysoki wskaźnik P/E może oznaczać, że inwestorzy oczekują wysokiego wzrostu zysków w przyszłości, ale może też sygnalizować, że cena akcji jest przewartościowana. Z kolei niski wskaźnik P/E może sugerować, że akcje są niedowartościowane, ale może też wskazywać na problemy finansowe spółki lub brak perspektyw na wzrost zysków w przyszłości.

Zalety i Wady wskaźnika P/E

Największe zalety wskaźnika cena przez zysk (P/E) to:

1. Łatwość obliczeń – P/E jest łatwy do obliczenia i jest powszechnie stosowany w analizie fundamentalnej spółek.
2. Uniwersalność – P/E może być stosowany do wyceny spółek we wszystkich branżach i sektorach.
3. Porównywalność – P/E pozwala na łatwe porównywanie wyceny różnych spółek ze sobą, co ułatwia proces wyboru najlepszych inwestycji.
4. Sygnalizowanie przyszłych zysków – wysokie P/E może wskazywać na oczekiwania inwestorów co do przyszłych zysków spółki, co może stanowić sygnał do przeprowadzenia dodatkowej analizy.
5. Zmienność – P/E może zmieniać się w czasie, co pozwala na śledzenie zmian w wycenie spółki i podejmowanie decyzji inwestycyjnych w oparciu o bieżące dane.
6. Stosowanie w analizie technicznej – P/E może być również stosowany w analizie technicznej, w celu identyfikowania trendów w wycenie akcji. Zmienia się wartość wraz z kursem akcji.
7. Użyteczność dla inwestorów indywidualnych – P/E jest przydatny dla inwestorów indywidualnych, którzy nie posiadają dostępu do zaawansowanych narzędzi analizy fundamentalnej.

Wadami wskaźnika cena przez zysk (P/E) są:

1. Brak informacji o jakości zysków – P/E nie uwzględnia jakości zysków, a jedynie ich ilość. Dlatego może się zdarzyć, że spółka o wysokim P/E generuje zyski o niskiej jakości, co może wpłynąć negatywnie na jej wycenę.
2. Brak uwzględnienia zmienności zysków – P/E nie uwzględnia zmienności zysków, a jedynie ich poziom w danym momencie. Dlatego może się zdarzyć, że spółka o niskim P/E generuje niestabilne zyski, co również może wpłynąć negatywnie na jej wycenę.
3. Brak uwzględnienia długu – P/E nie uwzględnia poziomu zadłużenia spółki, co może wpłynąć na jej zdolność do generowania zysków w przyszłości.
4. Brak uwzględnienia cykliczności – P/E nie uwzględnia cykliczności branży, w której działa spółka, co może wpłynąć na jej zdolność do generowania zysków w określonym cyklu koniunkturalnym.
5. Brak uwzględnienia aktywów – P/E nie uwzględnia wartości aktywów spółki, a jedynie jej zdolność do generowania zysków, co może prowadzić do niedowartościowania spółki posiadającej dużą wartość aktywów, ale generującej niskie zyski.
6. Podatność na sposób liczenia – zysk netto może się różnić za względu na interpretację przepisów księgowych (nawet kreatywną księgowość), przepisów podatkowych czy innych zwłaszcza specyficznych dla danej branży.

Podsumowanie

Dla mnie wskaźnik Cena przez Zysk netto (ang. Price Earnings Ratio – P/E) ma kluczowe znaczenie. Nie dajcie sobie wmówić, że dziś się nie sprawdza i można go lekceważyć jak farmazoniarze od kursów inwestycyjnych Wam opowiadają. Oczywiście powinno go się w dalszym ciągu stosować z innymi wskaźnikami jednak dla mnie ten jest jednym z najlepszych do szybkiego podglądu stanu spółki. Dlatego on został pierwszy dodany na blogu, oraz najszybciej został mocno zaktualizowany. Jeśli macie pytania proszę o komentarz.
Pozdrawiam!

Aktualizacje

[Data 27.03.2023]

• Dostosowanie wyglądu wpisu do nowego stylu wskaźników fundamentalnych poprzez dodanie nagłówków z:
  • Ceną akcji,
  • Zyskiem netto,
  • Przykładowym liczeniem,
  • Interpretacją Cena/Zysk.
• Poprawa wyglądu wzoru P/E – teraz za jego wygląd odpowiada skrypt z MathJax, a nie obrazek jak na profesjonalnej stronie dla matematyków 🙂
• Dodanie wstępu do interpretacji C/Z z opisem ogólnym (w tym tabelka z Google i co wpływa na jego wartość),
• Dodanie głównych zalet i wad C/Z,
• Napisano krótkie podsumowanie wskaźnika.

[Data 21.05.2023]

• Dodanie nowej miniaturki wpisu zawierającej nazwę wskaźnika.