Wskaźnik fundamentalny Marży zysku operacyjnego

Marża zysku operacyjnego mówi nam ile firma osiągnęła zarobku na każdej złotówce (lub innej walucie) po opłaceniu zmiennych kosztów produkcji (np. płace, surowce), ale przed zapłaceniem odsetek lub podatku. Innymi słowa mówi po prostu ile zysku firma osiąga w stosunku do swoich podstawowych przychodów. Również czasami jest ona określana jako Rentowność Sprzedaży (ang. Return on Sales, ROS). Ma ona również bezpośredni wpływ na Rentowność Kapitału Własnego (ROE).

Wzór Marży zysku operacyjnego

Wynik to iloraz Zysku Operacyjnego (dzielna) i Przychodów (dzielnik) wyrażony w procentach.

Składniki wzoru:

Zysk operacyjny

Zysk firmy przed odsetkami i podatkami, czyli zysk operacyjny, obliczony jako przychody pomniejszone o koszty sprzedanych towarów, oraz zwykłe koszty sprzedaży, ogólne i administracyjne prowadzenia działalności gospodarczej, z wyłączeniem odsetek i podatków.

Wzór na zysk operacyjny (https://mfiles.pl/pl/index.php/Zysk_operacyjny):

Wartość zysku operacyjnego można obliczyć z poniższego wzoru:

Z_O=P_S−(K_T+K_O+K_S)

• Z_O – zysk operacyjny
• P_S – przychód ze sprzedaży
• K_T – koszty sprzedanych towarów
• K_O – koszty ogólne i administracyjne
• K_S – koszty sprzedaży

Aby uprościć wzór, należy wiedzieć iż:

K_P=K_O+K_S

• K_P – koszty pośrednie
• K_O – koszty ogólne i administracyjne
• K_S – koszty sprzedaży

Wtedy powyższy wzór wygląda następująco:

Z_O=P_S−(K_T+K_P)

• Z_O – zysk operacyjny
• P_S – przychód ze sprzedaży
• K_T – koszty sprzedanych towarów
• K_P – koszty pośrednie

Niestety z powodu prawa w Polsce zysk operacyjny polskiej spółki, będzie się różnił od przyjętego modelu w USA:

Ogólny wzór na zysk operacyjny przedstawia go jako przychód ze sprzedaży pomniejszony o sumę kosztów sprzedanych towarów i kosztów pośrednich, obejmujących obciążenia przedsiębiorstwa wynikające z administracji oraz sprzedaży. O ile na pierwszy rzut oka może on więc być utożsamiony z EBIT, eksperci odradzają takie uproszczone podejście. Bezpośrednie przeniesienie tego wskaźnika z gruntu amerykańskiego pozbawia go pewnych istotnych niuansów i zmniejsza wartość informacyjną.

Tak rozumiany zysk przed odliczeniem podatków oraz odsetek może znacząco odbiegać od zysku operacyjnego w przypadku dużych przedsiębiorstw, które mają więcej niż jedno źródło dochodu. EBIT ujawnia bowiem również zyski i koszty nieoperacyjne, a więc niepowiązane z działalnością podstawową. Elementy takie jak zysk lub strata ze sprzedaży majątku mają więc istotny wpływ na powstawanie różnic między EBIT a zyskiem operacyjnym, ale dzieje się tak tylko w niektórych przypadkach.

https://businessinsider.com.pl/gospodarka/makroekonomia/ebit-czym-jest-wskaznik-earnings-before-interest-and-taxes/y3ne7n3

Na szczęście w raporcie mamy po prostu pozycję Zysk Operacyjny, więc problemu nie ma 🙂

Przychody

Przychody ogółem (przychody z całokształtu działalności) obejmują przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, pozostałe przychody operacyjne oraz przychody finansowe.

Przychód to inaczej łączna wartość pieniężna, którą przedsiębiorca uzyskuje za sprzedaż swoich dóbr, usług czy towarów w danym okresie rozliczeniowym. Obliczając przychód firmy, bierze się pod uwagę wyłącznie wartość netto, czyli nie oblicza się podatku VAT. Do łącznej wartości przychodu nie nalicza się udzielonych bonifikat, skont oraz wartości zwróconych towarów. Przychód oblicza się w konkretnym okresie, zazwyczaj miesięcznie, kwartalnie lub rocznie. Należy pamiętać, że wysokość przychodu nie informuje przedsiębiorcy o faktycznej sytuacji finansowej. Dzieje się tak dlatego, że od przychodu należy jeszcze odjąć koszty jego uzyskania, czyli wszystkie koszty związane z działalnością gospodarczą, poniesione w danym okresie. Uzyskana w ten sposób kwota to dochód, od którego przedsiębiorca ma obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

(…)

Przychód w firmie to suma wartości sprzedanych towarów czy usług. Dla przedsiębiorców to bardzo istotna informacja, ponieważ uzyskany przez firmę przychód działalności jest podstawą do obliczenia podatku dochodowego za konkretny miesiąc. Przedsiębiorca musi mieć to zaksięgowane i wykazać sumę przychodu w Urzędzie Skarbowym.

https://www.bibbyfinancialservices.pl/centrum-wiedzy/poradnik-przedsiebiorcy/2020/co-to-jest-przychod

Szczegółowo źródła przychodu opisuje Ustawa o Podatku Dochodowym. Rząd podaje za co chce haracz. Nie będę tego pisał dokładnie na blogu, ponieważ ten wpis byłby dłuższy od przeciętnej książki. Zainteresowanych odsyłam do ustawy 🙂

Przykładowe obliczanie

Policzę dla domu maklerskiego X-Trade Broker, który ma bardzo wysoką średnią jak na polskie warunki. Również do obliczania bierze się zsumowane wyniki z 4 kwartałów.

Wiersz Zysk (strata) z działalności operacyjnej (tyś.) zaznaczony na niebiesko dajemy do licznika (góra), a Przychody netto ze sprzedaży (tyś.) mające zielone obramowanie do mianownika (dół).

I liczymy (wartości w tysiącach złotych):

Po zsumowaniu mamy uproszczone równanie z wynikiem:

Jeszcze sprawdzam wynik ze Squaber.com:

Jak widać się zgadza 🙂 Warto jeszcze zauważyć, że ten parametr zmianie się po publikacji raportów kwartalnych, a nie zgodnie z wahaniami kursu w trakcie sesji.

Interpretacja Marży Zysku Operacyjnego

Marża Zysku Operacyjnego w prosty sposób informuje nas ile firma zarabia na każdej złotówce sprzedaży ze swojej podstawowej działalności po opłaceniu kosztów, ale przed podatkiem! Przykładowo jeśli mamy 8% marżę (średnia dla polskich spółek) to ze 100 zł sprzedaży po opłaceniu kosztów na konto spółki wpada 8 zł.

Jest to szczególnie ważny wskaźnik w otoczeniu wysokiej inflacji, rosnących kosztów surowców, energii, płac, czyli takie warunki jakie mamy od 2020 roku do teraz. Jeżeli w tak trudnych warunkach wysokość marży operacyjnej zaczyna nam spadać to już mamy przedwczesne ostrzeżenie przed poważnymi problemami danej firmy. Finalnie skończy się to mocnymi spadkami zysków, co będzie prawdziwie zabójcze jeżeli mamy do tego znaczące zadłużenie.

Po powyższym widać, że możemy łatwo stwierdzić jakość za pomocą tego wskaźnika jakość zarządu danej firmy (w tym spółki akcyjnej) patrząc na jego zmiany w czasie. Przykładowo powyżej mamy także wysoką zmianę zysku operacyjnego rok do roku (R/R), czyli ile wzrosła (lub spadła) wartość po równych 12 miesiącach.

Sektory o wysokiej marży operacyjnej zazwyczaj obejmują sektor usługowy, ponieważ w produkcję zaangażowanych jest mniej aktywów niż linii montażowej. Podobnie, firmy zajmujące się oprogramowaniem lub grami mogą początkowo inwestować podczas opracowywania określonego oprogramowania/gry, a później zarobić duże pieniądze, po prostu sprzedając miliony kopii przy bardzo niewielkich kosztach. Tymczasem dobra luksusowe i akcesoria z najwyższej półki często operują na wysokim potencjale zysku i niskiej sprzedaży.

Firmy intensywnie eksploatujące, takie jak transport, które mogą mieć do czynienia ze zmiennymi cenami paliwa, dodatkami i utrzymaniem kierowców oraz konserwacją pojazdów, zwykle mają niższe marże operacyjne. Przedsięwzięcia oparte na rolnictwie również mają zwykle niższe marże ze względu na niepewność pogodową, wysokie zapasy, koszty operacyjne, zapotrzebowanie na przestrzeń rolniczą i magazynową oraz działalność wymagającą dużej ilości zasobów.

Samochody mają również niskie marże, ponieważ zyski i sprzedaż są ograniczone przez intensywną konkurencję, niepewny popyt konsumencki oraz wysokie koszty operacyjne związane z rozwojem sieci dealerskiej i logistyką.

https://www.investopedia.com/terms/o/operatingmargin.asp (spolszczone)

Po powyższym cytacie z Investopedii jak widać firmy wzrostowe będą miały generalnie dużo wyższe wartości Marży od klasycznych firm wartościowych. Dlatego musimy porównywać koniecznie z tej samej branży spółki produkujące podobne produkty. Nawet w branży informatycznej spółkę produkującą gry video porównujemy do innej spółki gamingowej, a nie produkującej oprogramowanie do księgowości, podatków itd.

Należy uważać też na duże wahania tego wskaźnika danej firmy. Widać wtedy, że firma ma problemy z uzyskiwaniem powtarzalności wyników, a może ona wynikać z zdarzenia losowego, albo zależności od finansowania zewnętrznego.

Firma może poprawić wielkość Marży Operacyjnej dzięki lepszej kontroli zarządzania, bardziej efektywnemu wykorzystaniu zasobów, polityce cenowej i skuteczniejszemu marketingowi. Również dzięki cięciu kosztów, ale radykalne metody jak zwalnianie wysoko wykwalifikowanych pracowników by zastąpić ich tańszymi, czy nie inwestowanie w nowy sprzęt są tragiczne w skutkach na dłuższy czas.

Również pamiętajcie, że nie bierzemy pod uwagę podatków w tym wskaźniku. Kolejne wpisy będą dotyczyć już marży z podatkami. A duże korporacje mają całe piętra księgowych, prawników, doradców podatkowych i polityków na smyczy, którzy nie pozwolą na wysokie opodatkowanie. Więcej o tym w kolejnych wpisach. Mam nadzieję, że wpis się spodobał. Ten jeszcze uaktualnię jak zrobię wpisy o Marżach brutto i netto. Jak macie jakieś pytania, uwagi, albo informację o Marży zysku operacyjnego to proszę o komentarz.
Pozdrawiam